O tym, że Japonia słynie z drzewek Bonsai wszyscy słyszeli. Ale okazuje się, że zupełnie co innego czytać o Bonsai, oglądać, a nawet hodować, a co innego zobaczyć na własne oczy Japonię przesiąkniętą kulturą Bonsai. Czy drzewka Bonsai faktycznie są częścią kultury Japońskiej jak się powszechnie sądzi, czy tylko my Europejczycy kiedy myślimy Bonsai to od razu przychodzi nam do głowy Japonia?
Spis Treści
Drzewka Bonsai podstawowe informacje
Rzeczywiście, ci którzy byli w Japonii mogą potwierdzić, że drzewka Bonsai można spotkać na każdym kroku. Można je znaleźć w witrynach sklepowych, restauracjach, biurach i wszędzie w tych miejscach drzewko Bonsai nie tylko ma zadanie zdobić ale również podnosi prestiż firmy. Bonsai królują również w ogrodach zarówno tych przy świątyniach ale także przy zwykłych domach i w mieszkaniach. Przy wejściu do domu można np. spotkać częstokroć całą kolekcję miniaturowych drzewek są to m. in. śliwy, sosny, klony i miłorzęby, a także złocienie.
Jeśli w Japonii chcielibyśmy nabyć drzewko Bonsai to nie ma z tym większego kłopotu. Wybór jest tak wielki, że trudno byłoby się zdecydować. Przekrój cenowy również jest duży, ponieważ cena Bonsai zależy nie tylko od wieku drzewka ale także od ręki mistrza. Tak więc za drzewko Bonsai możemy zapłacić od kilku dolarów do kilku tys. dolarów. Narzędzia i akcesoria do formowania drzewek Bonsai również można nabyć bez większego kłopotu. Jest ich całe mnóstwo w sklepach ogrodniczych oraz przy ogrodach botanicznych. Najlepiej jednak robić zakupy na kiermaszach przedświątecznych, gdyż to właśnie tam skorzystać można z rad prawdziwych fachowców i mistrzów w sztuce Bonsai.
Jedną z większych atrakcji jakie można podziwiać jest ogromne drzewko Bonsai w ogrodzie samurajskim Ritsurin w Takamotsu na wyspie Shikoku. Historia mówi, że Szogun lenari Tokugawa podarował w 1832 r małe drzewko panu Yorihiro Matsudaira, który posadził je nad stawem. Dziś sosna jest leciwym i ogromnym drzewem, która wzbudza zachwyt turystów.
Kiedy patrzymy na drzewa rosnące w naturze nie da się nie zauważyć naturalnych zmian, które wymusza zmieniająca się pogoda. Ponieważ drzewko Bonsai jest taką miniaturką drzewa rosnącego w naturze, będzie również świadkami zmian, przede wszystkim jeśli chodzi o koronę drzewka. Pielęgnując Bonsai uczestniczymy w zachodzącym procesie następujących po sobie pór roku. Zaczynamy lepiej rozumieć otaczający nas świat i odbieramy go inaczej niż kiedyś.
Zimą wszystkie filgramowe gałązki są szczególnie widoczne i sprawiają wrażenie jakby je ktoś naszkicował ołówkiem. Przycinanie tych gałązek w odpowiednim terminie sprawi, że Bonsai będzie miał swoją głębię, którą będzie tworzyć cale mnóstwo takich malutkich gałązek.
Wiosną pąki na drzewku powoli się otwierają. Pojawia się dodatkowy kolor ? jasnozielony, który sprawia, że nasz Bonsai zupełnie inaczej wygląda. Teraz kiedy roślina wypuści lada dzień nowe, jasnozielone liście, jest szczególnie wrażliwa na nocne przymrozki, a więc nie ma co się spieszyć z odkrywaniem rośliny.
Latem Bonsai przybiera jeszcze inny kolor. Jest to ciemna zieleń. Całość formy sprawia silnie rosnącego drzewa w swojej pełnej okazałości. Wykazuje dużą tolerancję na zabiegi, które musimy wykonać, a które są niezbędne. Właśnie wtedy kiedy drzewko ma najwięcej siły musimy usunąć za duże liście, które psują formę oraz zbyt długie pędy.
Jesienią natomiast mamy do czynienia z całą paletą barw. W zależności od gatunku są to kolory typowo jesienne od różnorodnych pomarańczy po wszystkie odcienie brązu. Ciekawostką jest to, że im słoneczniejsze lato, tym intensywniejsze kolory drzewko Bonsai przybiera wraz z nastaniem jesieni.
Aby nie popełnić żadnego błędu podczas całorocznej pielęgnacji Bonsai został opracowany specjalny kalendarz, który umiejscawia wszystkie niezbędne zabiegi, jakich należy dokonać przy pielęgnacji drzewka Bonsai w czasie, a także ułatwi zwłaszcza początkującym Bonsaistą krok po kroku wykonać niezbędne czynności.
Pielęgnacja drzewek Bonsei w różnych porach roku:
Styczeń
To szczególny okres. Trzeba uważać aby temperatura dodatnia nie przekroczyła +10 stopni. Unikamy w tym okresie wystawiania drzewka na silne promienie słoneczne gdyż może to się skończyć popękaniem kory. Te drzewka, które zostały zabezpieczone przed mrozem powinny mieć stale wilgotne podłoże. Natomiast te drzewka, które nie zostały osłonięte przed mrozem podlewamy tylko wówczas kiedy jest temperatura dodatnia.
Luty
To miesiąc w którym możemy zacząć myśleć o przesadzaniu. Zdrowe i odporne na mróz drzewka z białymi końcówkami korzeni możemy przesadzić, ale nadal trzeba pamiętać o tym, aby zabezpieczyć je przed mrozami. Ponieważ w lutym drzewka budzą się z zimowego snu to muszą mieć trochę bardziej wilgotno. Nie możemy ich jednak przelać. Obumarłe pędy możemy usunąć wraz z grubszymi konarami. Miejsce po cięciu należy posmarować specjalistyczną maścią aby szybciej się zabliźniły. Dopóki trzymają mrozy nie wolno nam wykonywać zabiegu drutowania, jednakże jak tylko gałązki staną się bardziej giętkie to przystępujemy do kształtowania drzewka poprzez drutowanie.
Marzec
To miesiąc, w którym możemy jeszcze dokonywać cięć. Rozwijające się pąki na drzewku Bonsai będą dla nas wskazówką informującą o tym, które gałęzie nie obumarły. Te na których nie ma pąków to wycinamy, natomiast te z pąkami przycinamy do odpowiedniej długości. W marcu możemy również drzewko przesadzić jeśli dawno tego zabiegu nie wykonywaliśmy. Możemy również zacząć drutować ale w sposób bardzo ostrożny, aby nie poobrywać pąków. W marcu także sprawdźmy czy nie pojawiły się na drzewku jakieś szkodniki, jeśli tak to należy zacząć walkę z nimi.
Kwiecień
Jeśli jeszcze występują przymrozki to należy drzewka chronić przed nimi. Możemy jeszcze przyciąć drzewka liściaste. Przy iglastych z przycinaniem należy się wstrzymać do momentu, aż ich młode tegoroczne pędy dojrzeją. Natomiast w kwietniu możemy zacząć drutować drzewka iglaste, natomiast na drutowanie drzewek liściastych jest już za późno.
Maj
Te drzewka, które wypuściły młode pędy możemy zacząć zasilać specjalnymi nawozami przeznaczonymi do pielęgnacji Bonsai z jednym wyjątkiem, nie nawozimy drzewek świeżo przesadzonych. Od maja zaczynamy drzewko codziennie podlewać i codziennie sprawdzać jego wilgotność. Jeśli chodzi o przycinanie to właśnie teraz możemy sosnom skrócić młode pędy. Pozostałe gatunki iglaste jeszcze muszą poczekać na przycięcie. Drzewka liściaste możemy przyciąć bez obaw. Nadal musimy być czujni, jeśli chodzi o szkodniki i codziennie sprawdzać czy jakieś się nie pojawiły.
Czerwiec
To okres upałów, więc drzewko podlewamy codziennie z umiarem. Zasilamy drzewko odpowiednim nawozem do Bonsai. U drzewek liściastych możemy przyciąć zdrowe liście, natomiast u drzewek iglastych możemy dokonać już odpowiednich cięć wg obranego stylu. Drzewka iglaste możemy zacząć drutować, pamiętając aby nie drutować igieł.
Lipiec
Zwiększamy częstotliwość podlewania do kilku razy dziennie. W dzień kiedy promienie słoneczne są bardzo intensywne nie opryskujemy liści gdyż to im zaszkodzi. Zraszamy drzewko w godzinach późno popołudniowych oraz wieczornych. W lipcu w dalszym ciągu intensywnie nawozimy, zwłaszcza po dłuższych opadach. To dobry czas na cięcia, gdyż w tym okresie rany po cięciach wyjątkowo łatwo się goją. Zaczynamy oglądać odrutowane części Bonsai. Część drutów można zacząć już ściągać.
Sierpień
Nadal Bonsai potrzebuje dużo wilgoci a więc podlewamy kilka razy dziennie. Jeśli mamy drzewko kwitnące lub owocujące to nie zasilamy już ich nawozem. Możemy na zasadzie odżywki użyć nawozu potasowo-fosforowego. Nie powinniśmy już wykonywać zabiegu przycinania, gdyż drzewko jeśli po przycięciu wypuści nowe pędy to mogą one zimą przemarznąć. To czas na zdjęcie drutów. Tak więc oglądamy dość dokładnie konary i pędy, na których założyliśmy druty i jeśli tylko zauważymy, że któryś wrzyna się w korę to natychmiast zdejmujemy. Od tej pory, aż nastanie wiosna drzewek Bonsai już nie drutujemy.
Wrzesień
W wrześniu drzewka owocowe wydają owoce, ale tak ogólnie rzecz biorąc jest to okres kiedy drzewko przygotowuje się do zimy. Podlewanie należy ograniczyć. Nie dokonujemy już żadnych zabiegów formowania, jak również nie nawozimy już Bonsai, aż do następnej wiosny.
Październik
Należy usunąć jesienne liście gdyż mogłyby się stać źródłem chorób i szkodników. Są jednak wyjątki: buki, dęby, graby, które mają brązowe liście, mogą pozostać na drzewach. Również w przypadku drzewek iglastych usuwamy opadłe igły. Jest to również czas na przygotowanie miejsca dla naszego Bonsai do przezimowania.
Listopad i grudzień
Drzewko Bonsai umieszczamy na stanowisku zimowym. Najgroźniejsze są mrozy utrzymujące się przez kilka dni, gdyż wtedy korzenie nie mogą pobierać wody i transportować jej do wyższych partii drzewka. W żadnym jednak wypadku nie należy ich przenosić do cieplejszych pomieszczeń gdyż zakłóci to ich naturalne funkcjonowanie.
